توضیحات
معرفی
خرمهره نام دست‌ساخته‌هایی سرامیکی است که به آن کوجی نیز می‌گویند. معمولا رایج‌ترین رنگ برای خرمهره آبی فیروزه‌ای روشن است. مواد بدنه آن تلفیقی از سیلیس و چسب طبیعی مانند مس طبیعی و لعاب آن حاوی اکسید مس، کربنات سدیم خاکستر، آهک و بار لعاب است.
حدود 6 هزار سال پیش این نوع از سرامیک برای اولین بار در کوره های ذوب مس روستای اریسمان کاشان کشف شد. به این صورت که محلی ها روی دیواره کوره رنگ زیبا و سحرآمیز لاجوردی رنگی را مشاهده می کردند که حاصل ترکیب شدن اکسید مس، کربنات سدیم و سیلیس در این کوره ها بود. کوره را با سنگ های سیلیسی می ساختند و علف اشنون که حاوی کربنات سدیم است سوخت کوره بود و اکسید مس را هم از بالای کوره روی آن می ریختند. ترکیب این ها با هم دیواره ها را به این رنگ درآورده بود. حدود 300 تا 400 سال بعد مردم متوجه شدند که دلیل این ترکیبات چه بود. بعد از اینکه شرایط به وجود آمدن این مهره ها به دست آمد، سنگهای سیلیسی را می تراشیدند و در معرض اکسید مس و کربنات سدیم قرار می دادند و مهره های کنونی را به دست می آوردند.
شیوه تولید امروزی کوجی به این صورت است که قطعات سیلیسی ساخته میشوند و در لایه هایی از پودری که ترکیبی از اکسید مس و ترکیبات سدیم است قرار گرفته و در حرارت کوره تغییر شکل می دهند.
استان قم تنها تولیدکننده بزرگ این محصول در جهان است. شیوه تولید کوجی با محصولات سفال و سرامیک های دیگر متفاوت است. این شیوه در دنیا به عنوان ;قم تکنیک; ثبت شده و از آن با عنوان خود لعاب گیری یاد میشود.
امروزه از خرمهره ها در ساخت زیورآلات و دکوراسیون استفاده می شود.
